Η Παλιά Αγορά της Ερμούπολης

«ζωντανεύει» για μία ημέρα, στις 21 Απριλίου

Η αναβίωση της κεντρικής αγοράς της Ερμούπολης,

λαμβάνει χώρα στη Σύρο, στο Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας –

Hermoupolis Heritage.

15.04.2024

Νικολέτα Μακρυωνίτου

         Απο το Γαστρονόμο της Καθημερινής

——-

                            Φωτογραφίες: Τόνια Ε. Ρούσσου και Αρχείο οικογένειας Δημητρίου Χάλαρη

Στα 130 μέτρα της οδού Χίου, του δρόμου που ενώνει το λιμάνι της Ερμούπολης με την κεντρική πλατεία Μιαούλη, γράφτηκαν σελίδες από την ιστορία της Σύρου. Ένα νησί που άνθισε στις αρχές του περασμένου αιώνα, άκμασε κατά τη διάρκεια της εμπορικής και βιομηχανικής ανάπτυξης, και στα χρόνια της ευημερίας της έλαμψε και διακρίθηκε επίσης στον τομέα της αρχιτεκτονικής, με μια θαυμαστή πνευματική κίνηση και ακτινοβολία, πρωτοφανείς για την Ελλάδα εκείνης της εποχής. Εμπορικό λιμάνι γαρ, στους κόλπους της συνέβαινε ένα αέναο αλισβερίσι πολιτισμών, πλήθος αγαθών κατακυρίευαν τα μαγαζιά της πόλης, και στα λεγόμενα «μανάβικα», όπως ήταν γνωστή η οδός Χίου, συγκεντρώθηκαν οι επαγγελματίες τροφίμων, μικρομάγαζα αλλά και μεγαλέμποροι, μετατρέποντας αυτό το σοκάκι στην πιο σημαντική αγορά εδώδιμων κι αποικιακών, που αν και αρκετά μικρότερη στις μέρες μας, παραμένει ακόμα κομβικό σημείο της πόλης.

Μια αγορά τοπόσημο

                                            Το κρεοπωλείο του Δαλεζίου – Ο παγωτατζής Θανάσης Πολίτης

Ο παγωτατζής Θανάσης Πολίτης

Σύρος: τα τοπ 46 μέρη για φαγητό, γλυκό και ποτό του φετινού καλοκαιριού Τη σημασία αυτών των 130 μέτρων μέσα στη νεοκλασική πόλη που παραμένει ατόφια από την ίδρυσή της τον 19ο αιώνα, τον ρόλο του δρόμου αυτού στην κοινωνικότητα του νησιού, αποφάσισαν να τον ερευνήσουν και να τον μελετήσουν μια ομάδα ανθρώπων, απλών πολιτών του νησιού, σε συνεργασία με το Μουσείο Κλωστουφαντουργίας Ερμούπολης – Hermoupolis Heritage. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα τα αποτελέσματα της συγκέντρωσης στοιχείων, και σε πολλές περιπτώσεις αξιοποιώντας προσωπικά βιώματα, αποφάσισαν να συμπράξουν εθελοντικά, και να επιχειρήσουν μια αναπαράσταση της αγοράς, εντός του προαύλιου χώρου του Μουσείου Κλωστοϋφαντουργίας. Έτσι λοιπόν αυτό που μέχρι και σήμερα θεωρούμε «στομάχι της πόλης» μας, ζωντανεύει ξανά και υποδέχεται τον κόσμο, σε μια «παράσταση» αληθινής ζωής, πολιτισμού και γαστρονομίας.

                                                                Ο κοτοπουλάς Κωνσταντίνος Βλάχος

                                                                  Το μανάβικο του Ευάγγελου Ρούσσου

Μέσα σε αυτό το πολύβουο μελίσσι μπλεγμένο με ήχους από μπουζούκι, θα ακούσουμε διηγήσεις από τα τελευταία εν ζωή παραγιουδάκια της αγοράς, για τους ψωνιστές και τις υπηρέτριες των αστικών σπιτιών, για τους εισπράκτορες που μάζευαν τα βερεσέδια, για τον γραφιά της αγοράς, και θα δούμε να ζωντανεύουν ξανά επαγγέλματα που σήμερα έχουν εκλείψει, όπως ο ορνιθοπώλης-αυγουλάς, ο κοκορετσάς, ο νερουλάς με τις βαρέλες και τα ζύγια. Γιατί παρά το γεγονός πως οι Συριανοί αποκαλούσαν την αγορά «τα μανάβικα» μια και πλειοψηφούσαν σημαντικά καθώς υπάρχουν αναφορές για 14 μανάβικα στην οδό Χίου, κατά μήκος και στα παρακλάδια της δραστηριοποιούνταν και ένα μεγάλο πλήθος από ποικίλους επαγγελματίες. Παράλληλα, η εμπειρία της αγοράς εντός του Μουσείου, θα περιλαμβάνει τους μεζέδες και τα ποτά που συνήθιζαν να σερβίρουν οι σχετικοί επαγγελματίες, τα τηγανιτζίδικα και οι καφενέδες, στα πλαίσια της λειτουργίας της.

Τα «μανάβικα» είναι η γραμμή εκκίνησης

                                                                             Μανάβικο Παλαιολόγου

Οι έξι λουκουμοποιοί της Σύρου μοιράζονται ένα βραβείο Σε συνέχεια αυτής της πρώτης ενέργειας, το όραμα των ανθρώπων της είναι να ακολουθήσει μια σειρά αντίστοιχων βιωματικών δράσεων ιστορικού, πολιτιστικού και γαστρονομικού χαρακτήρα, που στόχο έχουν την ανάδειξη του πολυπολιτισμικού ψηφιδωτού της Σύρου, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες της ιστορίας του νησιού. Μέσα από τις μνήμες των παλιών, την αρχειακή έρευνα και την καταγραφή, επιχειρούν να ρίξουν φως στα πιο σημαντικά τοπόσημα που έχτισαν τη νέα κοινωνία της Σύρου. Να επικοινωνήσουν την περιπλοκότητα της τοπικής γαστρονομίας, που οικοδομήθηκε ως αποτέλεσμα της πλούσιας ιστορίας της. Η Σύρος σα μαγνήτης συγκέντρωσε ετερόκλητους ανθρώπους, διαφορετικές κουλτούρες και λαούς, που αγάπησαν το νησί και το ένιωσαν σπίτι τους. Το πολύχρωμο μωσαϊκό του νησιού έχει ρίζες βαθιές στον ονομαστό Κυκλαδικό πολιτισμό, πλουμίζεται από αποχρώσεις Ιταλίας και Γαλλίας, Σμύρνης, Χίου, και Ψαρών.

Η αγορά της Σύρου σήμερα. Οι κυρίες Ντίνα Συκουτρή (λουκουμοποιία Συκουτρή) και Βαλεντίνη Ποταμιάνου (Ινστιτούτο Κυβέλη) συμμετέχουν αμφότερες στην ομάδα αναβίωσης της παλιάς αγοράς. Φωτογραφία: Χριστίνα Γεωργιάδου

Ο σκοπός αυτών των δράσεων είναι να αφυπνίσει την πόλη και να θυμίσει στη Σύρο την πλούσια γαστρονομική και πολιτιστική της ταυτότητα, θεμελιώδεις παράγοντες που συνδέονται μεταξύ τους για να ορίσουν το παρόν και το μέλλον. Να υπογραμμίσει τη σπουδαιότητά τους και την επιτακτική ανάγκη της αναζωογόνησης, των γαστρονομικών σημείων αναφοράς μας.

Info: Η «Παλιά Αγορά της Ερμούπολης» παρουσιάζεται στο Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης – Hermoupolis Heritage την Κυριακή 21 Απριλίου από τις 13:00 εώς τις 17.00, με εισιτήριο που προπωλείται στο ticketservices.gr