«Ερμούπολις: Ονομασία υπό …εξαφάνιση!»

Από Μ. ΠΡΟΠΕΤΗΣ

4 Απριλίου, 2025 7:01 πμ

Τον επόμενο χρόνο συμπληρώνονται 200  χρόνια από το 1826, τότε που η νεοσύστατη πόλη-δημιούργημα της ελληνικής επανάστασης πήρε το όνομά της! Ο Λουκάς Ράλλης, Χιώτης πρόσφυγας, απευθυνόμενος στη λαϊκή συνέλευση που έλαβε χώρα στον προαύλειο χώρο του Ιερού Ναού Μεταμορφώσεως  του Σωτήρος πρότεινε: «Δίκαιον και πρέπον νομίζω, να αφιερώσωμεν την πόλιν εις τον ΚερδώονΕρμήν και να την ονομάσωμενΕρμούπολιν!» Ενθουσιώδεις αντήχησαν οι φωνές των κατοίκων: «Ερμούπολιν! Ερμούπολιν!» Από τότε καθιερώθηκε το όνομα της νέας πόλης «Ερμούπολις», της πόλης που σύντομα κατάφερε να ταυτιστεί όχι μόνο με τον «Κερδώο», αλλά και με τον «Λόγιο Ερμή» χάρις σε πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων που αναπτύχθηκαν στην ιστορική της πορεία!

Ιστορική πόλη η Ερμούπολη, ιστορικό και το όνομά της, όμως εύλογα γεννιέται η απορία: Πόσοι χρησιμοποιούν το όνομα της πάλαι ποτέ πρωτεύουσας των Κυκλάδων και νυν πρωτεύουσας (λένε κάποιες ανεπιβεβαίωτες «διαδόσεις») της περιφέρειας Νότιου Αιγαίου; Πόσες φορές θα συναντήσουμε το όνομα «ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ» είτε στις καθημερινές συζητήσεις είτε στις «επίσημες», όταν γίνεται αναφορά στην πόλη, το δήμο ή το νησί; Ακούμε επισκέπτες, κάποτε και ξεναγούς να μιλούν για το «δημαρχείο της Σύρου», το «Θέατρο της Σύρου», τη «Βιβλιοθήκη της Σύρου» λησμονώντας ότι δημαρχείο, θέατρο, βιβλιοθήκη και πολλά άλλα νεοκλασικά δημόσια κτήρια είναι δημιουργήματα της Ερμούπολης, την εποχή της μεγάλης ακμής της! Ακόμα και το όνομα του δήμου ακούμε συχνά από «επίσημα» χείλη να αναφέρεται ως «δήμος Σύρου» ξεχνώντας ότι η σωστή ονομασία είναι «δήμος Σύρου-Ερμούπολης»! Τυχαίο; Κάποιοι λένε μάλλον ΝΑΙ, άλλοι πάλι λένε με σιγουριά ΟΧΙ!

Στις πρόσφατες εκδηλώσεις του καρναβαλιού τα ΜΜΕ μάς πληροφορούσαν για το «Απανωσυριανό Καρναβάλι», το Σάββατο πριν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, ενώ για την παρέλαση στην παραλία και την πλατεία της Ερμούπολης των «καρναβαλικών ομάδων», μάς μίλησαν γενικά για το «Συριανό» καρναβάλι! Το όνομα ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ …εξαφανισμένο κι εδώ! Μήπως «κάποιοι» ενοχλούνται και γιατί;

Οι νόμοι για την ενοποίηση δήμων και κοινοτήτων προέβλεπαν «προστασία» της ιστορίας και των χαρακτηριστικών που είχαν οι μικροί δήμοι κι οι κοινότητες, για να μην «απορροφηθούν» κοινωνικά, πολιτιστικά από τους μεγάλους δήμους! Στο δήμο Σύρου-Ερμούπολης έγινε το …αντίθετο! Τείνει προς εξαφάνιση η Ερμούπολη και όχι το όνομα κι η κουλτούρα  των χωριών και μικρότερων δήμων του νησιού! Κι αυτό …τυχαίο;

Κάποτε, σε ανύποπτο χρόνο, όταν οι συζητήσεις για ενιαίο δήμο στη Σύρο στρέφονταν γύρω από το εάν θα έπρεπε να υπάρχει και το όνομα ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ στον τίτλο ή μόνο ΣΥΡΟΣ, ο Μάνος Ελευθερίου σε δηλώσεις του σε τοπική εφημερίδα τόνιζε με έμφαση: «Νομίζω ότι ο Δήμος Ερμούπολης έκλεισε αισίως τα 170 χρόνια της ονομασίας του! Δεν νομίζω, ότι η ιδέα είναι εκείνων που πρότειναν την αλλαγή της ονομασίας. Βάζω στοίχημα ότι το κέντρο αποφάσεων πρέπει να αναζητηθεί αλλού για λόγους που ίσως αποδειχτούν οδυνηροί κάποτε. Το πρόβλημα γι’ αυτούς είναι ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΕΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ και δεν καταλαβαίνω, γιατί αυτό το μυρωμένο όνομα τούς καίει. Κάτι συμβαίνει πίσω από όλη αυτή την υπόθεση*».

Αυτή η τάση, αν όχι επιδίωξη, να μη χρησιμοποιείται το όνομα ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ αποτελεί φαινόμενο πολύ συχνό εδώ και κάποια χρόνια! Όλο και πιο συχνά θυμόμαστε το όνομα ΣΥΡΟΣ και …ξεχνάμε την ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ ! Άραγε, θα μπορούσε κάποιος «αρμόδιος», «επαΐων» ή έστω απλός δημότης να μας δώσει μίαν εξήγηση, γιατί το όνομα της Αρχόντισσας των Κυκλάδων, της Ερμούπολης, όπως την ύμνησαν ταξιδευτές, καλλιτέχνες και λογοτέχνες, τείνει να θεωρείται «ονομασία υπό εξαφάνιση», για να μην πούμε «ονομασία ΠΡΟΣ εξαφάνιση»; Μήπως πρέπει κάτι να γίνει, πριν να περάσει η ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ στο …μουσείο της ΣΥΡΟΥ;

Όχι, πέστε μου! Άδικο έχω;

Σας χαιρετώ όλοι

και σας φιλώ με αγάπη

Μ. ΠΡΟΠΕΤΗΣ

* Εφημερίδα ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ, Φεβρουάριος 1997