Ένας εν ζωή «Άγιος»

Ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων +Αναστάσιος

Πώς να περιγράψει κάποιος την προ­σωπικότητα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστασίου; Οι λέξεις είναι πολύ φτωχές. Αν κάποιος πει ότι ήταν πατέρας, ποιμένας, ιεραπόστολος, διανοούμενος, οραματιστής, εμπνευστής, οικουμενικός, ανθρωπιστής, ενωτικός, συναινετικός, γεμάτος αγάπη για όλους, πάλι φοβάται μήπως έχει ξεχάσει κάτι. Γι’ αυτό λέει ότι είναι «άγιος» και τα συ­μπεριλαμβάνει όλα.

Ο Αναστάσιος ήταν ένας πολύ χαρι­σματικός άνθρωπος. Κατ’ αρχάς, σε κέρδιζε με την πρώτη ματιά, με το παρουσιαστικό του, με το χαμόγελό του. Τα μάτια του έλαμπαν, ακτινοβολούσαν και ο λόγος του σε συνέπαιρνε και σε καθήλωνε. Δεν χόρταινες να τον ακούς, καθώς με λίγα μεστά λόγια, περιέγραφε μεγάλες αλήθειες.

Διέθετε, επίσης, «αρετή, ευφυΐα, απο­φασιστικότητα, αγωνιστικό φρόνημα, εργα­τικότητα, διπλωματική ευστροφία, διεθνή αναγνωρισιμότητα, πίστη στην αποστολή του, αφοσίωση στα πατρώα θέσμια, αγάπη για τον πονεμένο λαό», όπως ανέφερε ο Πα­τριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος στον επικήδειό του. Πέρα από τη δεδομένη πνευματικότητά του, διέθετε και διοικητι­κές ικανότητες. Και έβλεπε πολύ μακριά. Γι’ αυτό και ήταν μπροστά από την εποχή του.

Κυρίως, όμως, η ζωή του ήταν έργα, πράξεις. «Ο Αναστάσιος υπήρξε πραγμά­τωση της ορθοδοξίας και της ορθοπραξίας», όπως είπε κάποιος στην εξόδιο ακολουθία του. Το έργο του στην Αφρική και στην Αλβανία αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ειδικά η αναγέννηση και η αναστύλωση της Εκκλησίας της Αλβανίας, από τα ερείπια, εν μέσω ποικίλων εμποδίων και δυσκολιών, αποτελεί όντως ένα θαύμα. Ουδείς άλλος θα πετύχαινε αυτό το θαυμαστό αποτέλεσμα! Στην περίπτωσή του δεν ισχύει το «ουδείς αναντικατάστατος». «Ο Αναστάσιος ως προσωπικότης και προθιεράρχης, ασφαλώς είναι αναντικατάστατος» είπε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην εξόδιο ακολουθία του.

Το έργο του στην Αλβανία είναι τερά­στιο και εν πολλοίς γνωστό: Χτίσιμο καινούργιων ναών, ανακαίνιση παλαιών ναών, χειροτονίες ιερέων, λειτουργία σχολείων, ίδρυση ιατροφαρμακευτικών δομών κ.λπ. Γι’ αυτό δεν θα αναφερθώ στο έργο του. Θα υπογραμμίσω μόνο τους τρεις άξονες στους οποίους κινήθηκε, όπως ο ίδιος ο Αναστάσιος τούς προσδιόρισε. Ο πρώτος άξονας είναι η τέλεση των Ακολουθιών στην τοπική γλώσσα, ανάλογα με τον πληθυσμό, ελληνική ή αλβανική, κατά περίπτωση. Ο δεύτερος είναι η χειροτονία ντόπιων κληρικών. Ο τρίτος είναι η οικονομική ανεξαρτησία της Εκκλησίας. Επειδή οι μισθοί των κληρικών δεν πληρώ­νονται από το κράτος, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, έπρεπε να βρεθεί τρόπος ενίσχυσης των εσόδων της Εκκλησίας. Για τον σκοπό αυτό, έκτισε υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, του οποίου το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα πωλείται στο κράτος. Αυτό κι αν είναι πολύ εντυ­πωσιακό!

Πολλοί έγραψαν και μίλησαν για τον τρόπο που πολιτεύτηκε στη ζωή του και για το πολύπλευρο έργο του. Ακόμα και άνθρω­ποι που δεν βρίσκονται πολύ κοντά στην εκκλησία. Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε πει κάποτε ότι: «Ο Αναστάσιος είναι δώρο του Θεού στην ανθρωπότητα». Αρκετοί δεν δίστασαν να τον χαρακτηρίσουν ως «άγιο» εν ζωή.

Κωνσταντίνος Δ. Ρίζος

Αναδημοσίευση από το περιοδικό ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ, της Χριστιανικής Στέγης Καλαμάτας, Φεβρουάριος 2025, Τεύχος 596